Blockchain AI, Merkeziyetsiz AI’yı Yiyor

Görüş: Samuele Marro, Oxford Üniversitesi Makine Öğrenimi Doktora Öğrencisi

Web3 AI alanı bir tuzağa düştü. Bir noktada, “merkeziyetsiz AI” ifadesi “blockchain AI” ile eşanlamlı hale geldi. Bu yanlış eşitlik yeniliğe aktif olarak zarar veriyor.

Mükemmel merkeziyetsiz AI projeleri, teknik olarak mantıklı olduğu için değil, Web3 finansmanına, uzmanlığına ve topluluklarına erişmenin tek yolu olduğu için kendilerini blockchain çerçevelerine uyduruyorlar. Blockchain-öncelikli zihniyet sadece merkeziyetsiz AI’nın ne olabileceğini sınırlamakla kalmıyor; aynı zamanda onu yiyor.

Web3, blockchain değildir

Web3; güven gerektirmeme, izin gerektirmeme, sansüre direnç ve kullanıcı sahipliği kavramlarından doğdu. Sektör kritik bir ayrımı unuttu: Web3 felsefesi blockchain teknolojisinden farklıdır. BitTorrent Web3’tür. Tor Web3’tür. IPFS Web3’tür. Ve şimdi Web3 AI hype’ın merkezinde yer alırken, birçok kişi blockchainlerin çoğu zaman uygun olmadığını görüyor.

Herhangi bir Web3 AI alanına adım attığınızda aynı kalıbın tekrarlandığını görürsünüz: parlak ekipler dağıtık öğrenme ağları, eşler arası (P2P) AI pazarları ve dağıtık eğitim sistemleri inşa ediyor, hepsi tokena neden ihtiyaç duyduklarını ya da zincir üstü (onchain) uzlaşmanın nasıl çalıştığını garip bir şekilde açıklıyorlar.

Bir karşı örnek olarak, ham verilerini gizli tutarken paylaşılan bir AI modeli eğitmek için birden fazla düğümün iş birliği yaptığı OpenMined düşünülebilir. Bu, merkeziyetsiz AI’nın başlıca bir örneğidir: Token gerekmemektedir.

Bu, blockchain’in hiç işe yaramadığı anlamına gelmez. Zincir üstü uzlaşma, AI ajanları arasındaki ödemeleri basitleştirebilir, kriptografik kanıtlar itibar sistemlerini geliştirebilir ve tokenlar iş birliğiyle eğitimde teşvikleri hizalayabilir. Ancak bunlar özel araçlardır, herkese uyan çözümler değildir. Birçok merkeziyetsiz AI problemi için blockchain yükü sadece gecikme, karmaşıklık ve maliyet ekler.

Teşvikler oyunu

Projeler neden bu kararları alıyor? Cevap, ekosistemin nasıl evrildiğinde yatıyor. Blockchain entegre etmeyen projeler “Web3” olarak kabul edilmiyor ve dolayısıyla Web3 finansman kanallarına, uzman ağlarına veya topluluk kaynaklarına erişemiyorlar. Tezlerinde, “Web3” odaklı girişim fonları yatırım kriterlerini blockchain entegrasyonu üzerine kuruyor. Web3 AI alanları, blockchain dışı projeleri kapsam dışı sayıyor.

Bu teşvikler, ekipleri ürün nedenlerinden değil, ekosisteme erişim için blockchain kullanmaya zorluyor. Başka bir deyişle, mimari kararlar en iyi kullanıcı sonuçları yerine fon toplama gereksinimlerine göre alınıyor. Oyunu oynamakta bir sakınca yok, ancak bu durum merkeziyetsiz AI’nın gerçek (ve karlı) uygulama fırsatlarının göz ardı edilmesine yol açıyor.

Sektör, üç ayrı kavramın yapay olarak bir araya getirildiğini kabul etmek zorunda.

İlgili:

Merkeziyetsiz AI; dağıtık hesaplama, federated learning (federasyonlu öğrenme), P2P ağlar ve edge computing (uç bilişim) gibi blockchain altyapısı gerektirmeyen teknolojileri içerir.

Kripto entegreli AI; token teşvikleri, kriptografik kanıtlar, dijital varlık yönetimi ve blockchain kullanılarak uygulanabilen meşru kullanım durumlarını kapsar.

Web3 AI ise kullanıcı sahipliği, izin gerektirmeyen yenilik ve topluluk yönetişimini temsil eder; bu da çeşitli teknolojik yaklaşımlarla sağlanabilir.

Bu kavramlar birlikte güzel çalışabilir, ancak birlikte olmaları zorunlu değildir. Federated learning ağı, blockchain’e dokunmadan kriptografik gizlilik garantileri kullanabilir. Dağıtık AI pazarı, akıllı sözleşmeler olmadan itibar tabanlı doğrulama uygulayabilir. Teşvik sistemleri, tüm blockchain altyapısının yükünü gerektirmeyen konsensüs mekanizmalarıyla çalışabilir.

Merkeziyetsiz AI için bir araç kutusu gerekiyor

Merkeziyetsiz AI’da gerçek yenilik, blockchain’in bir araç olarak kullanıldığı teknolojik çoğulculuk gerektirir; blockchain bir inanç meselesi değil, araç kutusundaki bir araçtır. Önümüzdeki on yılın en başarılı projeleri, mevcut ekosistem beklentilerine uyanlar değil, kendi özel zorlukları için doğru mimariyi seçenler olacaktır.

Web3 finansmanı ve topluluk desteği, merkeziyetsizliği kucaklayacak şekilde evrilmelidir. Girişim fonları, fonlama modelleri token tabanlı olmasa bile, merkeziyetsiz ve uyumlu projelerden önemli getiriler elde edebilir.

Topluluklar, teknik altyapısı ne olursa olsun izin gerektirmeyen yeniliği kutlamalıdır. Örneğin, kripto dışında hem kar amacı gütmeyen hem de kar amacı güden birçok merkeziyetsiz AI ekosistemi vardır. Prime Intellect, merkeziyetsizliği koruyarak büyük ölçekli dil modelleri eğitti. Massachusetts Institute of Technology’nin NANDA’sı, merkeziyetsiz bir ajanlar internetidir. LAION ise AI araştırmasını demokratikleştiriyor.

Bu sistemler gerçek merkeziyetsizliği başarıyor; blockchain rozeti taşımıyorlar ve Web3 topluluğunun çoğu tarafından görünmezler. Ancak daha geleneksel Web3 AI alanında bile, blockchain’i sadece anlamlı olduğunda kullanan projelerden olumlu sinyaller geliyor.

Numerai, topluluk tarafından geliştirilen modeller için stake yönetimini zincir üzerinde yapıyor ve en iyi performans gösterenleri ödüllendiriyor. Torus Network, uzun vadeli büyümeye en çok katkı sağlayan ajanlara token ödüllerini şeffaf şekilde dağıtıyor ve ağ değerini token içinde yakalıyor. Render Network’ün token tabanlı ödemesi sayesinde, herkes, her yerden render çiftliğine hesaplama gücü sağlayabiliyor. Tüm bu uygulamalar şimdiden mevcut.

Mevcut blockchain-öncelikli yaklaşım, merkeziyetsiz AI’da yeniliği tam da en çok ihtiyaç duyulduğu anda kısıtlıyor. AI sistemleri daha güçlü ve merkezi hale geldikçe, merkeziyetsiz alternatiflere duyulan ihtiyaç artıyor. Ancak ekosistem her çözümü blockchain dar boğazından geçirmekte ısrar ederse, bu başarılamaz. Bugün bu verimsiz zihniyetten kurtulan projeler, yarın ekosistemde hakim olacak.

Web3 AI bir seçimle karşı karşıya: blockchain gereksinimleriyle merkeziyetsiz AI’yı yemeye devam etmek ya da onu özgür bırakarak tam potansiyeline ulaşmasını sağlamak. Teknoloji hazır. Soru, ekosistemin evrilmeye hazır olup olmadığı ve bu değişimden kimlerin faydalanacağıdır.

Görüş: Samuele Marro, Oxford Üniversitesi Makine Öğrenimi Doktora Öğrencisi.

Bu makale genel bilgi amaçlıdır ve yasal ya da yatırım tavsiyesi olarak alınmamalıdır. Burada ifade edilen görüşler, düşünceler ve fikirler yalnızca yazarın kendisine aittir ve Cointelegraph’ın görüşlerini veya fikirlerini mutlaka yansıtmaz.