Yazar: Ahmad Shadid, O.xyz kurucusu ve IO.ne kurucu ortağı
Her hafta yeni bir yapay zeka girişiminin gizlilikten çıkışıyla karşılaşıyoruz.
Şık bir arayüz, akıllıca hazırlanmış promptlar ve arka planda OpenAI anahtarıyla çalışan bu girişimler, deneyimli bir çip tasarımcısını bile utandıracak tohum değerlemeleriyle övünüyor.
Parlak görüntünün arkasında ise çoğunlukla “prompt arbitrajı”ndan başka bir şey yok. Bugünün sözde “yapay zeka şirketleri”nin çoğu, savunulabilir teknolojiye sahip olmayan ince paketleme katmanlarından ibaret.
Şirket, özel bir modele soru sormak için birkaç sent öder, ardından kullanıcılardan aynı cevap için birkaç dolar talep eder ve aradaki farkı cebe koyar. Bu marj, platform trafiği hız sınırına alana, fiyatları artırana veya hizmet şartlarını değiştirene kadar sürer.
Bu kırılganlık çoğu kullanıcı için görünmezdir, ancak sektörün uzun vadeli güvenilirliği için öldürücüdür. Kapı bekçisi yönünü değiştirdiğinde, binlerce kopyala-yapıştır uygulaması bir gecede yok olur, yatırım sermayesi ve müşteri verileriyle birlikte.
Büyük API temizliği
Sonrasında bir hesaplaşma gelecek: 2027’ye kadar “Büyük API Temizliği”ni izlemiş olacağız; platform sahiplerinin kendi bölgelerini geri aldığı bir an. 10 kat fiyat artışları ve sert kullanım kotaları uygulayacaklar, böylece bugünün yapay zeka girişimlerinin %70’ini bir gecede yok edecekler.
Ayakta kalacak tek girişimler, temelini merkeziyetsiz altyapı üzerine kuranlar olacak.
Kiralık hesaplama üzerine kurulu bir endüstri kendini altyapı olarak adlandıramaz — o sadece kullanıcı deneyimi tiyatrosudur.
Kiralık hesaplama tek bir hata noktasıdır
Merkezi API’lere bağımlılık birkaç sistemik riski beraberinde getirir. İlk olarak maliyet volatilitesi gelir: GPT-4o uç noktası için ani bir ücret artışı, bazı projelerin işletme giderlerini kolayca iki katına çıkarabilir.
Sonra arz riski vardır: GPU kıtlıkları, önde gelen birkaç sağlayıcının yoğun talep dönemlerinde küçük müşterilerin işlem hacmini kısıtlamasına neden oldu. Son olarak, lisanslar iptal edilebilir. Basit bir politika güncellemesi, belirli içerik kategorilerini engelleyebilir ve bir zamanlar iş gören yazma araçlarını boş ekranlara dönüştürebilir.
İlgili:
Her risk aynı darboğaza dayanır: çıkarım hattının kontrolü. Bu tıkanıklık, Visa ve PayPal’ın hesapları istediği zaman dondurabildiği online ödeme sistemlerinin ilk günlerini anımsatır. Finans sektörü bu sorunu 2009’da Bitcoin ile çözdü. Yapay zeka şimdi kendi Satoshi anıyla karşı karşıya.
Merkeziyetsiz yapay zeka, Bitcoin’in atılımını yansıtıyor
Bitcoin, parayı binlerce düğüm üzerinde dağıtarak tek bir ihraççıdan ayırdı. Merkeziyetsiz bir yapay zeka katmanı da hesaplama, modeller ve veriler için aynı şeyi yapabilir. Tek bir API anahtarı yerine, bir uygulama birden fazla model havuzuna erişir.
İşlem, işi en hızlı ve en ucuz şekilde tamamlayan GPU kümesine yönlendirilir. Bu yeni paradigmada, model API’leri değiştirilebilir emtialar gibi muamele görür. Model kontrol noktaları InterPlanetary File System veya Arweave gibi dayanıklı depolamalarda saklanır; parametre güncellemeleri doğrulanabilir kanıtlar aracılığıyla yayılır. Sonuç, hiçbir satıcının kapıları kilitleyemediği antifragil bir ağdır.
Bu değişim zaten görünür durumda. Bazı ağlar boş GPU döngülerini en yüksek teklifi verene açık artırmayla satarken, diğer projeler kodu yeniden yazmadan modeller arasında geçiş yapabilen ajanlar tasarlıyor. En büyük sağlayıcı kapanırsa, iş yükleri yeniden yönlendirilir; tıpkı Bitcoin’in bir madencilik havuzu çöktüğünde hash gücünü yeniden dengelemesi gibi.
Savunulabilir yapay zeka Web3’te kök salıyor
Web3, Web2’nin eksik bıraktığı teşvik katmanını sağlar. Tokenlar hesaplama ve veriyi ölçer, kanıtlar sonuçları onaylar ve zincir üstü ödemeler binlerce bağımsız operatör, model küratörü ve veri yöneticisini merkezi bir sahip olmadan hizalar. Sansüre dayanıklı depolama ve doğrulayıcı kontrollü yürütme, bir bulut bölgesi veya yargı alanı kapanmış olsa bile ağırlıklar, promptlar ve ajan durumu erişilebilir tutar.
Aynı derecede önemli olarak, akıllı sözleşme yönetimi paydaşların yeni güvenlik kuralları için oy kullanmasına veya düşük performanslı modelleri değiştirmesine olanak tanır; platformdan izin istemek zorunda kalmazlar. Yazılım Hizmeti (SaaS) anahtarlarına dayanan herhangi bir katman, bir sonraki hizmet şartları değişikliğine boyun eğer; oysa değer, mantık ve yükseltmeler zincir üstüne gömülür ve bugünün paket uygulamaları ortadan kalktıktan sonra bile çalışmaya devam edebilir.
Yatırımcılar ve geliştiriciler için piyasa riskleri
Fiyatlandırma yeniden ayarlaması acımasız olacak. Kullanıcı arayüzü cazibesine göre değerlenen girişimler, marjların başkasının sunucu çiftliğine bağlı olduğunu fark eden sermaye tarafından iskonto ile işlem görecek. Buna karşılık, doğrulanabilir hesaplama ağlarına, lisanslı veri kooperatiflerine ve ajan çalışma zamanlarına bağlı tokenlar ve hisseler prim yapacak.
Kurumsal talep şimdiden kayıyor. Varlık yöneticileri dayanıklılık ve ücret yakalamayı ana yatırım tezi olarak gösteriyor. Bu arada büyük dil modeli sağlayıcıları garantili içerik hakları talep ediyor.
Shutterstock’un OpenAI ile ortaklığı, temiz verinin gerçek para değerinde olduğunu kanıtladı; merkeziyetsiz tokenize lisanslar bu mantığı webdeki her blog yazarı ve podcast yayıncısına genişletiyor.
Erişimi tokenleştir ve botlardan gelir sağla
Bitcoin dijital çağ için temel bir ders verdi: Kalıcı değer dayanıklılık üzerine inşa edilir. Bunu görmezden gelen bir endüstri, altyapı illüzyonu yaratır ve temelini bir sahibin istediği anda iptal edebileceği bir yapıya oturtur.
Bu nedenle yapay zeka çağının kalıcı projeleri sözleşmeler yerine kodla yönetilecek. Mevcut finansman döngüsünün ötesinde, bu projeler sonraki çöküş ve altyapı değişimine göre tasarlanacak. Başarılı olmak için modelden bağımsız, hesaplama çeşitliliğine sahip ve toplulukları tarafından sahiplenilen projeler olacaklar. Zekanın geleceğinin kiralanamayacağını anlayanlar onlar olacak. O inşa edilmeli ve anahtarları da inşa edenlere ait olmalı.
Yazar: Ahmad Shadid, O.xyz kurucusu ve IO.ne kurucu ortağı.
Bu makale genel bilgi amaçlıdır ve yasal ya da yatırım tavsiyesi olarak alınmamalıdır. Burada ifade edilen görüşler, düşünceler ve fikirler yalnızca yazarın kendi görüşleridir ve Cointelegraph’ın görüşlerini veya fikirlerini mutlaka yansıtmaz.